 جمعه 88 بهمن 16 :: 12:55 عصر :: نویسنده : مطالب وبلاگ های پارسی بلاگ
ماهواره ملی امید همزمان با دهه فجر انقلاب اسلامی و در آستانه سی امین سالگرد پیروزی انقلاب با دستور دکتر محمود احمدی نژاد رئیس جمهور با موفقیت به فضا پرتاب و در مدار کره زمین قرار گرفت.
 
گپ و گفتی با آیت الله بهجت
موضوع مطلب : جمعه 88 بهمن 16 :: 12:53 عصر :: نویسنده : مطالب وبلاگ های پارسی بلاگ
تئاتر امین آبان در زمره تئاترهای حرفه ای کشور قرار گرفت مدیریت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج گفت: تئاتر "اوژاژ" به کارگردانی و نویسندگی "امین آبان" در بیست و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر جزو هفت تئاتر حرفه ای کشور در بخش مرور تئاتر ایران قرار گرفت.
"مهدی عسگری" افزود: راهیبابی به بخش مرور تئاتر ایران در جشنواره بین المللی تئاتر فجر به آن معناست که این نمایش از تمام ابعاد مورد تایید است. وی اظهار داشت: تئاتر "اوژاژ" توانسته است همزمان نگاه داوران و منتقدان را به خود معطوف سازد و به نوعی معرف تئاتر ملی ایران در طی یکسال اخیر است. روابط عمومی مدیریت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج در خصوص مفهوم اوژاژ افزود: "اوژاژ" به معنای افکتی است که درهم ریختگی برای مخاطب به همراه دارد و از سوی دیگر ناهمواریها را یکدست می سازد. این نمایش در زمره هنرهای مفهومی قرار دارد که به زبان سایکودرام (تئاتر درمانی)، داستان پزشکی را روایت می کند که سعی دارد یک بیمار روانی را با استفاده با تطبیق این بیماری با مستنداتی که از قبل در دست دارد، مداوا کند. مفهوم این تئاتر قادر است همزمان هم بازیگر و هم تماشاگری را درمان کند. سیده مریم شفیعی خاطر نشان کرد: علاوه براین ، تئاتر "اوژاژ" در ژانر "تئاتر بی چیز" ( نوعی تئاتر بازیگر محور که در صحنه آن چیزی به جز بازیگر وجود ندارد و مبدع آن نیز گروتفسکی است ) ساخته شده است که البته پرداختن به این ژانر بسیار دشوار است. گفتنی است تئاتر "اوژاژ" چهارمین تئاتر امین آبان است که در ژانر "تئاتر بی چیز" ساخته شده است. آبان، نمایشهای همچون "گمسوار" ، "مسخ" ، "به موازات" ، "مرات جن" و "توقف روی ایستگاه چهار" را در کارنامه هنری خود دارد که بسیاری از آنان در سطح کشور حائز رتبه شده اند از آن جمله آبان برای نمایش "مسخ" از دست رییس جمهور موفق به دریافت جایزه شده است. تئاتر "اوژاژ" قرار است پنجم بهمن ماه سال جاری در خانه نمایش اداره تئاتر (تهران) به روی صحنه برد. تئاتر "توقف روی ایستگاه چهار" آبان نیز یک ماه دیگر در تالار محراب تهران روی صحنه می رود. روابط عمومی مدیریت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج موضوع مطلب : جمعه 88 بهمن 16 :: 12:53 عصر :: نویسنده : مطالب وبلاگ های پارسی بلاگ
دومین جلسه کمیته فرهنگی دهه فجر در کرج برگزارگردید
مدیریت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج گفت: کمیته فرهنگی،هنری دهه فجر به منظور هماهنگی و هرچه بهتر برگزار شدن آیینهای فرهنگی و هنری در این شهرستان تشکیل گردید. مدیر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج گفت: اعضای این کمیته را معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری کرج، حوزه هنری کرج، معاونت فرهنگی سپاه ناحیه کرج، رادیو البرز و شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی و این اداره تشکیل می دهند. "مهدی عسگری" روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود:این کمیته برای ایام ا... دهه مبارک فجر برنامههای مختلفی از جمله برپایی نمایشگاه کتاب، عکس، خوشنویسی، نمایشگاه سیار کاریکاتور، اجرای تئاتر خیابانی با موضوع انقلاب،روزنامه دیواری در سطح مدارس و مساجد، تهیه و توزیع جزوههای عبرتهای عاشورا و نمایشگاه "آب،آئینه و آفتاب" با موضوع خاطره های امام راحل و... پیش بینی کرده است. وی اظهار داشت: علاوه براین اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج با همکاری موسسه فرهنگی و هنری "قدر ولایت" در ایام مبارک دهه فجر، امکان برگزاری نمایشگاه کتاب با 50 درصد تخفیف را برای دستگاههای گوناگون فراهم کرده است. مدیر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج یادآور شد: انتقال ارزشهای انقلاب در شرایط کنونی به نسل جوان و نوجوان کشور از اهمیت به سزایی برخوردار است و یکی از موثرترین و بهترین روشهای انتقال این ارزشها بازگو کردن آنها به زبان هنر و به شیوه فرهنگی است. عسگری افزود: بسط ایدئولوژی و ارزشهای انقلابی و انتقال آن به نسل پس از انقلاب اسلامی، مسوولیت بزرگی است که بردوش مردم انقلابی و به ویژه دستگاههای متولی قرار دارد. وی تاکید کرد: برنامه های فرهنگی و هنری در شناخت هرچه بهتر انقلاب اسلامی از سوی نسل جوان و نوجوان بسیار تاثیر گذار است و انقلاب شکوهمند اسلامی ایران چنان غنی از ارزشهای انقلابی و اسلامی است که می توان از تمام زوایای هنری و فرهنگی از جمله شعر و داستان و ... به آن پرداخت.
روابط عمومی مدیریت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج
موضوع مطلب : جمعه 88 بهمن 16 :: 12:53 عصر :: نویسنده : مطالب وبلاگ های پارسی بلاگ
انعکاس سوگواره شعر عاشورایی با کاروان باران در رسانه ها
1. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) (1) 2. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) (2) 3. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) (3) 4. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) (4) 10. خبرگزاری مهر (2) 11. خبرگزاری مهر (3) 12. خبرگزاری مهر (4) 13. سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران (1) 14. سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران (2) 15. سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران (3) 16. سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران (4) 17. سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران (5) 18. خبرگزاری موج (1) 19. خبرگزاری موج (2) 20. خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) (1) 21. خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) (2) 22. خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) (3) 28. روزنامه رسالت 29. سایت بانک اطلااعات نشریات کشور 33. پایگاه بانک فراخوان های ادبی 34. پایگاه دبیرخانه دائمی شعر جوان کرج 35. سایت شبکه اطلاعات شهری کرج 40. سایت مرکز خبر و اطلاعات ایرانیان (کدوم) 42. سایت اطلاع رسانی کتابخانه های آموزشی 44. سایت اطلاع رسانی فهرست راهنمای ایرانیان (ایندکس ایران) 45. سایت اطلاع رسانی آی تی نیوز 46. پایگاه بانک اشعار و نثر ادبی عاشورایی 48. پایگاه ادبی حلقه تفکر پویا
موضوع مطلب : جمعه 88 بهمن 16 :: 12:53 عصر :: نویسنده : مطالب وبلاگ های پارسی بلاگ
نمایش عروسکی شیرین تر از عسل در کرج به روی صحنه رفت روابط عمومی مدیریت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج از اجرای نمایش عروسکی "شیرین تر از عسل" در این شهرستان خبر داد. سیده مریم شفیعی گفت: این نمایش عروسکی ویژه کودکان در دو گروه سنی الف و ب است و داستان آن نیز درباره شهادت حضرت قاسم ابن الحسن (ع) و گفت و گوی او با سرور شهیدان امام حسین (ع) است. وی افزود: در حقیقت این نمایش با زبانی ساده و گیرا به روایت وقایع عاشورا و اهل بیت امام حسین (ع) در آن روزهامی پردازدو با روایتی کودکانه ارزشهای دینی را در ذهن کودکان نهادینه می سازد. وی اظهار داشت: نویسندگی این نمایش عروسکی را "انوش معظمی" ،کارگردانی بر عهده "افشین ناظری" ، مدیریت تولید را کوروش زارعی و آهنگسازی نمایش نیز بر عهده محسن حسینی می باشد. شفیعی یادآور شد: روایت وقایع روز عاشورا و انتقال ارزشهای آن به کودکان یکی از وظایف دینی والدین است و ارایه آن به کودک در قالب زبان هنری و نمایش عروسکی یکی از موثترین شیوه ها برای بازگو کردن نهضت حسینی به کودکان به شمار می رود. نمایش عروسکی شیرین تر از عسل که به همت حوزه هنری وباهمکاری معاونت فرهنگی اجتماعی شهرداری کرج و مدیریت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج اجرا می شود " از یازدهم لغایت پانزدهم بهمن ماه 1388 در سه سانس 10- 14 - 18در تالار شهیدان نژاد فلاح واقع در کرج ، روبروی جهانشهر روی صحنه می رود. علاقمندان برای رزرو و دیدن این نمایش می توانند با شماره تلفنهای 4473011 و 4472287 تماس بگیرند.
موضوع مطلب : جمعه 88 بهمن 16 :: 12:53 عصر :: نویسنده : مطالب وبلاگ های پارسی بلاگ
برای مشاهده فراخوان سوگواره اینجا را کلیک کنید مهلت ارسال آثار تا 10 بهمن تمدید شد موضوع مطلب : جمعه 88 بهمن 16 :: 12:53 عصر :: نویسنده : مطالب وبلاگ های پارسی بلاگ
آخرین آْثار نقاشی استاد منصور عابدینی در کرج
به گزارش روابط عمومی مدیریت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج گفت: آخرین آثار نقاشی استاد "منصور عابدینی" همزمان با آغاز ایام دهه فجر، طی آیینی در نمایشگاه هنرهای تجسمی "خانواده عابدینی" در کرج رونمایی شد. استاد "منصور عابدینی" 82 ساله دارای 70 سال سابقه هنری در رشته نقاشی و هنرهای تجسمی است که فعالیت هنری خود را از 9 سالگی آغاز کرده و سابقه 40 سال تدریس نقاشی ( از جمله در دارالفنون ) ، برگزاری دهها نمایشگاه انفرادی و جمعی در کشور و کسب عنوان پیشکسوت گرافیک ایران از سوی موزه هنرهای معاصر را در کارنامه هنری خود دارد. " سیده مریم شفیعی مسئول روابط عمومی این مدیریت گفت: یکی از آخرین آثار نقاشی منصور عابدینی ، تابلوی حضرت یوسف (ع) است که مورد توجه شهروندان و کارشناسان هنری قرار گرفته است وی اظهار داشت: همزمان با رونمایی از آثار منصور عابدینی، نمایشگاهی از آثار نقاشی خانواده عابدینی شامل منصور، نادر، مینا و آناهیتا عابدینی در نمایشگاه هنرهای تجسمی خانواده عابدینی برپاست. سیده مریم شفیعی خاطرنشان کرد: تکنیک به کار رفته در این آثار، رنگ روغن، مداد رنگی و مواد ترکیبی است که خوشنویسی و کتیبه نویسی نیز در آنها به کار رفته شده است . مدیریت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج در خصوص آثار به نمایش درآمده در این نمایشگاه گفت: سبک آثار نقاشی خلق شده در این نمایشگاه نیز کلاسیک ایرانی و فیگوراتیو اکسپرسیونیسم است و موضوع اغلب آنها نیز آیات و داستانهای قرآنی است. عسگری افزود: خانواده عابدینی از جمله خانواده های هنرمند کشور به شمار می رود که یک نفر توانسته است هنر خود را به سایر اعضای خانواده آموزش دهد و جمعی شدن کار هنری در ارتقای تکنیک های هنری و برطرف کردن کاستی ها نقش موثری دارد. نمایشگاه هنرهای تجسمی "خانواده عابدینی" تا 22 بهمن ماه جاری صبح ها از ساعت 10 الی 14 و عصرها از ساعت 15 الی 20 در نمایشگاه این خانواده واقع در مهرشهر کرج، بلوار ارم ، خیابان 120 ، بن بست نسترن، پلاک 1/530 برای عموم علاقمندان دایر است.
روابط عمومی مدیریت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرج
موضوع مطلب : جمعه 88 بهمن 16 :: 12:53 عصر :: نویسنده : مطالب وبلاگ های پارسی بلاگ
 سال‌هاست که تصویری به عنوان تصویر نوجوانی رسول خدا (ص) در ایران انتشار می‌یابد. بسیاری از مردم در عین نشان دادن علاقه شان به این تصویر، این پرسش را مطرح می‌کنند که تصویر یاد شده از کجا آمده است؟ شنیده شده است که کسانی در پاسخ می‌گویند این تصویری است که بحیرای راهب در سفری که حضرت به همراه عمویش ابوطالب به شام داشت، آن را کشیده است. اما در واقع درستی این پاسخ در معرض تردید قرار دارد.مقاله زیر کوششی است برای بازشناسی منبع اصلی این تصویر. نویسنده استدلالهای خاص خود را دارد و تلاش کرده تا نشان دهد اصل این تصویر از کجا آمده است. شاید باب بحث در این باره همچنان باز باشد. عنوان اصلی مقاله چنین است :The Story of PictureShiite Depictions of MuhammadPierree Centlivre & Micheline Centlivres-Demontدر مجلهISIM Review 17Spring 2006pp. 18-19شیعیان ایران سابقه دیرینه‌ای در به تصویر کشیدن اعضای خاندان حضرت محمد(ص) و خود ایشان دارند. از اواخر دهه نود، پوسترهای پرفروشی منقش به تصویر حضرت محمد(ص) در ایران چاپ شده است که در آنها حضرت محمد به صورت جوانی خوش‌چهره تصویر گردیده است. این پوسترها امروزه با استفاده از فن آوریهای روز و ابزارها و تکنیکهای مختلف تولید می‌گردند. با وجود این، ساختار تصاویر هنوز سنتی هستند، پس زمینه آنها رنگ ساده‌ای دارد و رنگها به سادگی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. به علاوه، این تصاویر همواره خصوصیات و صفاتی دارند که تمایز آنها را از دیگر عکسها آسان می‌سازد، به عنوان مثال شمشیر دو لبه حضرت علی(ع). اما تصویری که در اینجا بدان خواهیم پرداخت، اساسا با تصاویر قبلی متفاوت است: این تصویر نوجوانی خوش‌قیافه با چشمانی لطیف و چهره‌ای دلنشین را نشان می‌دهد که تا حد زیادی یادآور نقاشیهای اواخر رنسانس است، به خصوص تصاویر نوجوانانی که توسط « کاراواجیو » کشیده شده، همچون« پسری با سبد میوه » (رم، گالری بورقس) و یا « پدر جان تمهید دهنده » ( موزه کاپیتال). همان نرمی مخمل‌شکل گونه‌ها، همان دهان نیمه باز و همان نگاه نوازش‌گر. هرچند نسخ متفاوتی از این تصویر وجود دارد، اما همه آنها صورتی جوان را نشان می‌دهند که اغلب در زیر آنها نوشته شده محمد رسول الله و یا حتی اطلاعات دقیق‌تری درباره دوره‌ای از زندگی محمد(ص) که این عکس بدان متعلق است و حتی منبع عکس داده شده است.یک اکتشاف جالبدر سال 2004، در حین بازدید از یک نمایشگاه عکس مختص به دو عکاس لهنرت و لاندارک ، تصادفا موفق به کشف ریشه این پوستر ایرانی شدیم و آن عکسی بود که لهنرت بین سالهای 1904 و 1906 در تونس گرفته بود، و سپس در اوایل دهه بیست به صورت کارت پستال چاپ و توزیع شده بود.« رادولف فارانتز لهنرت » ـ 1878 – 1948 ـ که اهل جمهوری چک امروزی بود، در سال 1904 به همراه « ارنست هاینریش لاندارک » ـ 1878 – 1966 ـ آلمانی به تونس آمد، اولی به عنوان عکاس و دومی به عنوان ناشر و مدیر. از آنجایی که لهنرت در سال پیش از آن اقامتی کوتاه در تونس داشت، علاقه زیادی به مناظر طبیعی و ساکنان آنجا پیدا کرده بود. شرکت این دو به صورت تخصصی به چاپ تصاویر از مناظر زیبا در تونس و مصر می‌پرداخت و هزاران عکس و کارت‌پستال از این مناطق چاپ نمود.به گزارش کتابخانه تاریخ اسلام و ایران، لهنرت که در موسسه هنرهای گرافیکی وین تحصیل کرده بود، روابطی با اعضای جنش « پیکچرالیسم » که عکاسی را به عنوان اثر هنری می‌دانستند، داشت. عکسهای لهنرت نه تنها بیابان، تپه‌های شن روان، بازارها و مناطق محلی تونس را نشان می‌داد، بلکه شامل تصاویری از پسران و دختران نابالغ جوان بود که سنی بین کودکی و نوجوانی و چهره‌ای بین زن و مرد داشتند. این تصاویر معمولا مطابق سلیقه مشتریان اروپایی تهیه شده بود که تصویری وسوسه انگیز و وهم‌آمیز از شرق داشتند. لهنرت بدون شک در تهیه عکسها از این مساله استفاده نموده، ولی نبوغ قابل توجهی نیز به خرج داده است. عکسهای او به صورت چاپ نقره ای، گراورسازی شده و چهاررنگ چاپ شده است. اکثر این کارت پستالها از سال 1920 در آلمان چاپ شده و در مصر پخش شده است.چاپ‌ها و متن‌های منطبقهیچ شکی نیست که کارت پستال نشان داده شده در شکل 1، که براساس شماره گذاری شرکت آنها، شماره 106 است و به عنوان مدل پوسترهای ایرانی مورد استفاده قرار گرفته است. به علاوه، نام کارت پستال شماره 106 محمد است، که این خود به تنهایی می‌تواند نشان دهد که چرا تصویرگران ایرانی آنرا به عنوان مدلی از حضرت محمد(ص) انتخاب نموده‌اند. بدون شک، همه نسخ موجود از این عکس، همه از عکس شماره 106 الگوبرداری کرده‌اند با این تفاوت که نسخ اولیه به عکس اصلی شبیه ترند. بدین ترتیب، لهنرت ناخواسته در قلب یک اسطوره قرار گرفته است.سوال درباره ارتباط بین توصیف مرسوم از چهره پیامبر و چهره جوان تونسی، هنوز بدون پاسخ مانده است. تصویر نمایشگر چهره یک نوجوان خندان است، با دهانی نیمه باز، عمامه‌ای بر سر و گل یاسمنی بر گوش. همین چهره در کارت پستالهای دیگری و تحت عناوین دیگری از قبیل احمد، جوان عرب و غیره تصویر شده است.کشف مسیری که باعث گردیده تصاویر چاپ شده در دهه بیست به دست ناشران تهران و قم در دهه نود برسد، برای ما ممکن نبوده است. اما این سوال وجود دارد که چه چیزی باعث شده که ناشران ایرانی شباهتی بین پیامبر اسلامی در سنین نوجوانی و تصویر یک جوان تونسی بیابند؟قبل از جنگ جهانی اول، تصویر محمد در مجله نشنال جئوگرافی در ژانویه سال 1914 و تحت مقاله‌ای با عنوان اینجا و آنجا در شمال آفریقا چاپ شد که زیر آن نوشته شده بود عربی با یک گل. در دهه بیست، کارت پستالهای تونسی این دو عکاس بین سربازان فرانسوی در شمال آفریقا بسیار محبوب بود. در دهه‌های هشتاد و نود، کتب متعددی شامل عکس این نوجوان چاپ شد، ولی اغلب آنها عنوانی غیر از محمد به عکس داده‌اند.در نسخ ایرانی فعلی، اصلاحاتی روی تصویر انجام شده و از فریبندگی چهره نوجوان چیزهایی نگه داشته شده است ولی از زیبایی جذاب آن کاسته شده است. شانه سمت چپ اندکی با پارچه پوشانده شده است و دهان و چشمها اندکی اصلاح شده است. به طور کلی می‌توان گفت که هنرمندان ایرانی سعی کرده‌اند جنبه‌های زیبا پسندانه تصویر را کاهش دهند و تصویر را از حالت جذاب خارج نموده، به آن زیبایی مقدسی ببخشند.عنوان یکی از پوسترها (تصویر 2) این است: تصویر روحانی حضرت محمد، در سن 18 سالگی درهمراهی عمویش در یک سفر تجاری از مکه به دمشق. به علاوه ادعا شده است که این تصویر توسط یک کشیش مسیحی کشیده شده و تصویر اصلی آن در موزه رم قرار دارد.ریشه مسیحی؟همانطور که پیش از این نیز گفته شد، برخی از نوشته‌ها برای این اثر ریشه‌ای مسیحی قائلند، و نه یک ریشه اسلامی که این مساله مسلمانان را از گناه نگاه به صورت پیامبر و یا تصویرگری چهره وی، مبری می‌سازد. به علاوه، این موید این مطلب است که مسیحیان حضرت محمد [ص] را در همان سنین کودکی به عنوان شخصیتی الهی پذیرفته اند. این داستان از یک کشیش مسیحی کاتولیک یا ارتدکس به نام بحیرا صحبت می‌کند که بر اساس داستان، در حین گشت و گذار حضرت در سوریه وی را براساس نشانه پیامبری بین شانه‌هایش بازشناخته است. پیامبر آینده باید می‌گفته است : «هنگامی که من به آسمان و ستاره‌ها می‌نگرم خود را بالاتر از ستاره‌ها می‌یابم». به همین دلیل است که در بعضی عکسها ستاره‌هایی در پس زمینه عکس دیده می‌شود.هرچند که هیچ توصیفی درباره چهره حضرت محمد(ص) در نوجوانی وجود ندارد، ولی توصیفاتی از چهره وی در بزرگسالی گفته شده است : گفته شده که وی پوستی سفید داشته، چشمانی سیاه، گونه‌هایی صاف، ابروان پرپشت و کمان‌گونه. دنداندهای مرتب و مویشان کمی موجدار بوده است. این خصوصیات در مورد نوجوان تصویر شده در پوسترهای ایرانی دیده می‌شود. در حقیقت این تصویری از یک تصویر و نمایشی از یک نمایش است. به عبارت دیگر، تصویرگران ایرانی مدلی از حضرت محمد(ص) را انتخاب کرده‌اند که نمایانگر زیبایی، جوانی و توازن است. منبع : کتابخانه تاریخ ایران و اسلام برگردان : جعفر جعفریان موضوع مطلب :
اسلام ملکی معاف
مسئله سلفیه و شیعه :
مسئله شیعه و سلفیه(وهابیها) در عربستان، همواره در هنگام حوادث بزرگ در منطقه، مجددا مطرح می شود. هنگام پیروزی انقلاب اسلامی در ایران در سال 1979م(1357ش) و در اوایل دهه نود هنگام جنگ خلیج فارس و پس از حوادث یازده ستامبر 2001م و سرانجام پس از اشغال عراق توسط آمریکا مسئله شیعه و سلفیه در کانون توجهات قرار گرفت. این حوادث تنها زمینه ای برای بروز مسئله ای است که ریشه آن را باید در پیامدهای تاسیس کشور سعودی و تحولات اقتصادی و اجتماعی آن جستجو کرد. موجودیت تاریخی و جغرافیایی دولت سعودی : هنگامی که دولت کنونی سعودی در اوایل دهه سی قرن بیستم اعلام موجودیت کرد پادشاه وقت سعودی(ملک عبدالعزیز بن سعود) مناطق مختلفی از کشور را که از نظر جمعیت و فرهنگ و تاریخ با یکدیگر تفاوت بسیار داشتند یکپارچه کرد. مهمترین این مناطق عبارت بودند از : 1. منطقه نجد که آل سعود پس از کشمکشهای طولانی با آل رشید بر آن حاکم شده بودند. 2. منطقه احساء و قطیف در شرق عربستان که شیعیان در آن حضوری بارز دارند و دارای ارتباط جغرافیایی و تاریخی و تجاری با خلیج فارس و عراق و ایران و هند می باشند. 3. منطقه حجاز که قرنها تحت حکمرانی اشراف بود و از نظر فرهنگی و فکری و تجاری همواره از تنوع و چندصدایی برخوردار بوده است. 4. منطقه عسیر (ابها، نجران و جیزان در جنوب) که دارای ارتباط جغرافیایی و تاریخی و تجاری با یمن بوده و شیعیان زیدی و اسماعیلی در آن حضور دارند. از دهه سی قرن بیستم خانواده سلطنتی آل سعود که از “نجد” برخاسته بودند با سلفیها(وهابیها) متحد شدند و حکومت خود را بر کل عربستان گستردند. با اکتشاف نفت، ثروت بسیاری به منطقه سرازیر شد و اهمیت عربستان در تحولات منطقه و جهان اسلام دوچندان شد و این کشور علاوه بر ایفای نقش سیاسی و اقتصادی بین المللی و منطقه ای به ایفای نقش دینی نیز دست زد و موسسات دینی و فرقه ای وهابی و مساجد و مدارس وابسته به دولت سعودی در سطح جهان اسلام مشغول فعالیت شدند. جریانهای اسلامی در عربستان : در اوایل دهه هفتاد، جریانهای اسلامی در همه کشورهای اسلامی از جمله عربستان به طور روزافزون مشغول فعالیت شدند. این جریانها دارای گرایشهای مختلف از قبیل گرایش اخوانی و سلفی ، میانه رو و تندرو ، سنتی و اصلاحی بودند. در این میان جریانهای سلفی در عربستان به خاطر برخی از عوامل سیاسی و تاریخی از نقش بارز و اثرگذار برخوردار شدند. اسلامگرایی در عربستان با افراطی‌گری و تعصب همراه بود. این گرایش افراطی از جمله در ماجرای تصرف مسجدالحرام توسط یک گروهی به رهبری “جهیمان العتیبی” در اواخر سال 1979م جلوه گر شد. نمونه های دیگری از افراطی‌گری نیز بروز کرد که جنبه مسلحانه نداشت. از جمله اینکه گروهی از سلفی ها “عکس گرفتن” را حتی برای کارت شناسایی و پاسپورت حرام دانستند و مغازه های فروش ویدئو را به آتش کشیدند. در دهه هشتاد اتفاق مهمی رخ داد که وضعیت کنونی گروههای “سلفی جهادی” مرهون آنست. این رویداد شرکت سلفی ها در جهاد با نیروهای شوروی بود که در سال 1979م برای حمایت از دولت کمونیست افغانستان وارد این کشور شده بودند. در نتیجه سلفی ها گروههای اسلامی مسلح را در پاکستان و افغانستان برای جهاد با کمونیستها تشکیل دادند. همچنین برخی از اسلامگراهای مرتبط با اخوان المسلمین، محافل مخالف دولت سعودی را تشکیل دادند و برخی مانند “فقیه” و “مسعری” برای ایفای نقش رسانه ای و سیاسی به انگلستان رفتند. گروههای سلفی جهادی نیز شکل گرفت که به عملیات مسلحانه علیه هدفهای آمریکایی و غربی دست زدند. بدین ترتیب سلفی گری که در آغاز بیشتر به یک مکتب شبیه بود، به مرور زمان شکل گروه ها و سازمان های متعدد در آمد. جریان سلفیه به مرور زمان از نظر اندیشه و رفتار سیاسی و سازمانی به گروههای متعدد و متنوع بدل شدند. برخی از آنها مخلوطی از اخوان و سلفیه بودند و برخی همان سلفی‌گری سنتی را به نمایش می گذاشتند. سلفی های اصلاح طلب : دامنه سلفی گری به برخی از گروههای اسلامی که در اصل از اخوان ناشی شده یا به موازات آن شکل گرفته بودند نیز کشیده شد. این گروهها را که عمدتا بر اساس تعامل با دولتهای عربی و اسلامی پایه ریزی شده اند می توان “ نو سلفیها “ نامید. این گروهها گرچه از میراث فکری و رفتاری اخوان و سلفیه برخوردارند اما به کلی دارای ترکیب جدیدی هستند که عملا نه سلفی است نه اخوانی. از این رو هیچ‌یک از سلفیه و اخوان المسلمین مسئولیت عملکرد آنها را نمی پذیرند. این جریان جدید (نو سلفی ها) شامل شخصیتها و گروههای مختلفی است و نقطه مشترک همه آنها دعوت به “اصلاحات” و “اعتدال” است. این گروهها در سالهای اخیر از رویکرد دولت سعودی برای گفتگو برخوردار شده، زمینه مناسبی برای فعالیت یافته اند و پایگاههای اینترنتی راه اندازی کرده اند همچون پایگاه “الاسلام الیوم” با نظارت “سلمان العوده”. از دیگر سران این جریان می توان از “سفر الحوالی” و “عائض القرنی” یاد کرد. بسیاری از جوانان تحصیلکرده و فارغ التحصیلان دانشگاههای آمریکا و اروپا نیز در همین جریان “نو سلفی” می‌گنجند. همچنین برخی از فعالان سیاسی که با اخوان المسلمین ارتباط دارند همچون دکتر عبدالله نصیف (نایب رئیس سابق مجلس شورای عربستان که رئیس دانشگاه ملک عبدالعزیز جده نیز بوده است.) تشیع در عربستان : اساسا نقطه آغاز تشیع در جهان اسلام حجاز و به‌طور مشخص مدینه منوره بوده است که گروهی از صحابه پیامبر(ص) همچون ابوذر و سلمان و مقداد و عمار و ... - به پیروی از نص و اشاره پیامبر اعظم(ص- ) هسته اولیه تشیع را در مدینه تشکیل دادند. بعدا در همان قرن اول تشیع به عراق و ایران نیز راه یافت ولی همواره در مدینه نیز گروهی از شیعیان حضور داشتند. امروزه نیز گروهی از شیعیان که به “نخاوله” شهرت دارند، در این شهر مقدس سکونت دارند. شیعیان حدود %10 از مردم عربستان را تشکیل می دهند یعنی جمعیت آنها حدود 2700000نفر است. آنان غالبا در مناطق شرقی (احساء ، قطیف) سکونت دارند. این مناطق در سال 1913م به دولت جدید عربستان ملحق شده است. هنگامی که ملک عبدالعزیز منطقه شرقی را به قلمرو خود ضمیمه کرد شیعیان با او توافق کردند که بتوانند شعایر مذهبی خود را آزادانه به جا آورند. برخی از شیعیان نیز در حجاز و بویژه مدینه منوره سکونت دارند. شیعیان اسماعیلی و زیدی نیز در “نجران” و جنوب سکونت دارند. تنها در ریاض 30 هزار شیعه هستند که برای کار و تجارت به آنجا آمده اند. شدت تنش میان شیعه و سلفیه : تنش بین شیعه و سلفیه(وهابیها) از سال 1926م که قبایل اخوان سلفی فعالیت خود علیه ملک عبدالعزیز سعودی را آغاز کردند شدت یافت. آنان در یک گردهمایی انتقادات متعددی به ملک عبدالعزیز وارد کردند: نخست اینکه او خود را پادشاه نامیده بود حال آنکه نظام پادشاهی حرام است. دوم اینکه او از اتومبیل و تلفن و تلگراف استفاده می کرد حال آنکه این وسایل در نظرشان، جادو و حرام بود. سوم اینکه عبدالعزیز شیعیان احساء و قطیف را وادار به اجرای اسلام صحیح(!!وهابیت) ننموده بود. فتوا علیه شیعه : ملک عبدالعزیز در سال 1927م تصمیم گیری درباره مطالبات قبایل وهابی را به علما واگذاشت. علمای وهابی فتوا دادند که پادشاه باید شیعیان را به بیعت بر پایه “اسلام صحیح” که در کتاب التوحید محمد بن عبدالوهاب آمده!! وادار کند و آنان را از انجام شعایر شیعی بازداشته، مکانهای دینی آنها را که جایگاه بدعت است منهدم کند. اما عبدالعزیز به فتوای علما به طور کامل عمل نکرد جز اینکه مزار امامان بقیع(ع) را تخریب نمود و از عزاداری علنی برای امام حسین(ع) جلوگیری کرد. وی نتوانست شیعیان را به سنی گری و وهابیگری وادار کند زیرا شرایط داخلی و خارجی دولت نوپای سعودی مانع از آن بود. از سوی دیگر عبدالعزیز در پی فرصتی برای کاستن دخالت وهابیها در اداره کشور بود بنابراین طی جنگ “سبله” قبایل وهابی را سرکوب کرد. یکی از عوامل که مانع از فشار بیشتر پادشاه سعودی بر شیعیان شد این بود که شیعیان در منطقه ای حاصلخیز از نظر کشاورزی و اقتصادی زندگی می کردند و در پرداخت خراج به دولت نیز پایبندی داشتند بنابراین درگیری با آنان به زیان دولت بود. جریانهای سلفی پس از عبدالعزیز نیز همواره، فرزندان او را به سختگیری بر شیعیان واداشته اند. آنان همواره نمایندگانی در نهادهای امنیتی داشتند که برای اثبات وفاداری دولت به وهابیت، شیعیان را تحت فشار قرار می دادند. اما به مرور زمان با تعدد و تنوع جریانهای سلفی، در زمان ما گرایشهای سلفی جدیدی بروز کرده اند که تشیع را به عنوان یک واقعیت اسلامی می پذیرند. مسئله شیعه بهانه ای برای وهابیها : وهابیها همواره از ارتباط تاکتیکی خود با دولت سعودی در رنج بوده اند. آنان بر پایه توافق تاریخی که بین محمد بن سعود ( نیای آل سعود) و شیخ محمد بن عبدالوهاب (بنیانگذار وهابیت) انجام گرفت مجبور به همکاری با دولت سعودی بودند. اما به تدریج فهمیدند که آل سعود در اثر اقتضائات زمان به دنبال کاستن نفوذ آنان هستند بنابراین سعی کردند بهانه هایی را برای امتیاز گرفتن از آنان مطرح کنند. یکی از بهانه ها که وهابیها برای امتیاز گرفتن از آل سعود مطرح می کنند مسئله شیعه است. قبایل وهابی در سال 1925م در راستای چالشهای خود با دولت سعودی از ملک عبدالعزیز خواستند که از انجام شعایر شیعیان احساء جلوگیری کند و آنان را از توسل به اهل بیت(ع) و برگزاری مراسم میلاد و وفات پیامبر(ص) و علی(ع) و سفر برای زیارت نجف و کربلا بازداشته، تدریس آثار محمد بن عبدالوهاب به شیعیان را اجباری کند! اما عبدالعزیز بسیاری از خواسته های قبایل را نپذیرفت بلکه برای زهر چشم گرفتن از آنان “جنگ سبله” را به راه انداخت. سرکوب قبایل وهابی توسط عبدالعزیز واکنش او به سهم‌خواهی و دخالتهای روزافزون وهابیها در امور کشور بود. این نبرد به انهدام نیروی نظامی قبایل وهابی انجامید تا دیگر نتوانند نقش رقیب را برای آل سعود بازی کنند. قبایل وهابی پس از آن به بیابانهای نجد برگشتند و تلاش کردند سازماندهی خود را بازیابند. آنان بعدا با چشم پوشی از برخی از خواسته های خود اقتدار خود را مجددا بازیافتند. آنان این بار خواستار ریشه‌کن کردن تشیع و کشتار شیعه نشدند بلکه به تحریم و اعمال خشونت و تکفیر آنان رضایت دادند و پذیرفتند که اجرای احکام درباره شیعه از اختیارات ولی امر(پادشاه) است. و پادشاه می تواند به طور موقت و تنها به خاطر مصالح امت اسلامی، سیاست مماشات با شیعه را پیاده کند. بسیاری از وهابیهای معاصر در تکفیر شیعه از فتوای “بن باز”(مفتی سابق عربستان) که شیعیان را دچار “شرک اکبر” دانسته بود پیروی می کنند و نزاع با شیعه را مربوط به مسئله توحید می دانند. اما برخی دیگر تشیع را صرفا “بدعت” و نه شرک می دانند. این دو دیدگاه همچنان در فضای رسانه ای عربستان در حال چالش هستند. در مقابل، شیعیان نیز وهابیها را به سرپیچی از دستور خداوند مبنی بر لزوم مراعات حقوق اهل بیت(ع) متهم می کنند. مشکل بزرگ در اختلاف مذاهب این‌است که هر یک از طرفین خود را “فرقه ناجیه” و طرف مقابل را اهل آتش می دانند که همین مانع از گفتگوهای سازنده است. یکی از عوامل تشدید تنش بین وهابیها و شیعیان مسئله همسایگی منطقه “نجد” با مناطق شیعه نشین است. جالب است که شیعیان اثناعشری در گذشته حتی در “نجد” که نقطه آغازین دعوت محمد بن عبدالوهاب بوده حضور داشتند و بسیاری از مردم فرزندان خود را “علی” و “حسن” و “حسین” می نامیدند اما با غلبه وهابیت به تدریج این نامها در “نجد” از رواج افتاد. بسیاری از تحلیلگران بر آنند که مشکل اقلیتها در عربستان سعودی منحصر به شیعیان نیست بلکه سایر اقلیتها مانند اسماعیلی‌ها و زیدی ها و طریقه های صوفیه مثل نقشبندیه و حتی شافعی‌ها ، حنفی ها و مالکی ها نیز از آن رنج می برند. مشکل اقلیتها در عربستان ریشه در استبداد ، اختناق و سرکوب آزادیها دارد. فعالیتهای شیعیان عربستان : در سال 1968م گروهی از شخصیتهای شیعه جنبش “طلائع الرسالیین” را تاسیس کردند که از دل آن در سال 1975م سازمان “الثوره الاسلامیه” بیرون آمد. همچنین شیعیان عربستان در سال 1400ق دست به مخالفتها و نا آرامی علیه دولت سعودی زدند که سرکوب و بسیاری از آنها دستگیر ، شکنجه و شهید شدند. سازمان “الثوره الاسلامیه”(انقلاب اسلامی) پس از جنگ خلیج فارس(اوایل دهه نود) از شکل انقلابی خود فاصله گرفت و نام خود را به “الحرکه الاصلاحیه” (جنبش اصلاح طلب) تغییر داد و اعلام کرد که خود را یک جنبش وطن پرست می‌داند و در پی مطالبات همه مردم عربستان، بویژه شیعیان از دولت سعودی است. رهبری این جریان را گروهی از شیعیان سعودی ساکن انگلستان و آمریکا بر عهده داشتند. “شیخ حسن صفار” که مقیم دمشق بود رهبری سیاسی آنها را بر عهده داشت و مرحوم آیت الله سید محمد شیرازی (مقیم ایران) مرجع تقلیدشان بود. این جنبش فعالیت رسانه ای بارزی را در خارج از کشور سامان داد و کتابها و نشریاتی منتشر نمود و یک کمیته بین المللی حقوق بشر را تاسیس و با سازمان عفو بین الملل ارتباط برقرار کرد. سرانجام در اثر فعالیتهای این جنبش و پس از جنگ خلیج فارس، دولت عربستان مجبور شد به بهبود روابط با آنان اقدام کند بنابراین در سال 1413ق/1993م مذاکراتی برای بهبود روابط آغاز شد. در نتیجه این مذاکرات 40 تن از زندانیان سیاسی شیعه آزاد شدند و اجازه ورود اعضای جنبش به داخل کشور را صادر شد و دولت بررسی مطالبات شیعیان را آغاز نمود. اکنون که بیش از 15 سال از آن تاریخ می گذرد هنوز اکثر مطالبات شیعیان یا محقق نشده یا در حد نازلی تحقق یافته است. از این رو اخیرا برخی از شخصیتهای شیعه همچون “حمزه الحسن” مجددا از طریق رسانه ها اعتراضات خود نسبت به دولت سعودی را تشدید کرده اند. دولت سعودی گرچه مذهب تشیع را عملا پذیرفته اما قانونی در این باره وضع نکرده و شیعیان در قبال فشارها و حملات رسانه ای، دستاویز قانونی محکمی برای دفاع از خود ندارند. شیعیان در ساخت مساجد آزادند اما بازسازی مراقد امامان بقیع(ع) و ساخت حسینیه همچنان ممنوع است. در امور دینی مثل نماز جماعت و جمعه و جلسات قرآن آزادی وجود دارد. هر چند اگر احساس شود که این فعالیت ها در حال گسترش است، جلوگیری می کنند. در مناطقی که شیعیان در اقلیت هستند، محدودیت‌ها بیشتر است. اهانتهای نویسندگان سلفی به شیعیان در روزنامه ها و شبکه های تلوزیونی و سایتهای اینترنتی عربستان همواره بوده و ممانعت نشده است. در سالهای اخیر از سوی علمای شیعه تلاشهایی صورت گرفته که با علمای میانه رو وهابیت ارتباط برقرار شود تا حساسیت آنها به تشیع کاهش یابد اما بسیاری از علمای معتدل وهابی از ترس تندروها جرات نزدیکی به شیعیان را ندارند. مثلا هنگامی که از “سلیمان العوده”(وهابی تجدیدنظرطلب) دعوت شد تا از مناطق شیعه بازدید نماید وی گفت” از تندروها می ترسم.” با اینهمه اخیرا قلمهای وهابی جدیدی در روزنامه ها خواهان اعتدال در برخورد با شیعیان می شوند. نحوه برخورد دولت عربستان با شیعه مربوط به شخص ملک فهد یا ملک عبدالله نیست. در دیدگاه دولت سعودی اوضاع داخلی ، منطقه ای و جهانی بسیار مهم است. در واقع دولت عربستان رابطه خود با شهروندان را با توجه به رویدادهای منطقه تنظیم می کند. نکته دیگر این‌است که بهبود روابط ایران و عربستان به نفع شیعیان در عربستان و کل منطقه است و اثر مستقیم بر اوضاع شیعیان دارد. .منابع : مصاحبه اختصاصی با امام جمعه قطیف عربستان در پایگاه مجمع جهانی شیعه شناسی:www.shiastudies.com مقاله “ابراهیم غرایبه” تحت عنوان “ المسالتان السلفیه والشیعیه فی السعودیه” در پایگاه الجزیره :www.aljazeera.net مقاله “عبدالعزیز الخمیس” تحت عنوان “العلاقه بین الشیعه والتیار السلفی” در پایگاه الجزیره : www.aljazeera.net موضوع مطلب : آرشیو وبلاگ های پارسی بلاگ درباره وبلاگ  منوی اصلی آخرین مطالب آرشیو وبلاگ پیوندها 
 |
||||
|
|
||||
